Հայրենիքում  «Արձակուրդ»

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Առաջադրանքներ

  • Արտահայտիչ կարդա բանաստեղծությունը, բացատրի՛ր ընդգծված բառերը։
    մրմունջը – Մեղմ՝ ցածր ձայն, 
    անուրջի – երազ, երազանք
    Դուրս գրի՛ր բառակապակցությունները։ Դրանք գործածիր նախադասությունների մեջ։
    կապույտ լճեր
    Հայաստանում կան կապույտ լճեր։
    մանկական աչեր

Մանկական աչերը շատ սիրուն են։

Ձյունապատ լեռներ

Հայաստանի ձյունապատ լեռները շատ գեղեցիկ են։

թափանցիկ հեռուն

Նայելով Սևանա լճին՝ ես տեսնում եմ թափանցիկ հեռուն։

  • Առանձնացրո՛ւ և բացատրի՛ր գեղարվեստական արտահայտչամիջոցները։
    մրմունջը լճի
  • թափանցիկ հեռուն
    Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։
    Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․
    Բանաստեղծության մեջ շեղատառերով գրված բառերը մակդիրներ են։ Կարդա՛ ու փորձիր բացատրել, թե  մակդիրներն ի՞նչ են արտահայտում և ի՞նչ հարցի են պատասխանում։

    Գոյականի վրա դրվող և նրա հատկանիշը ցույց տվող որոշիչ բառ կամ բառակապակցություն։
  • Ի՞նչ գույն ունի բանաստեղծությունը։ Հիմնավորի՛ր պատասխանդ։

    Իմ կարծիքով այս բանաստեղծությունը կապույտ գույնի է, քանի որ այս բանաստեղծությանը ասում է լճերի մասին։

Հայրենիքում

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Առաջադրանքներ

  • Արտահայտիչ կարդա բանաստեղծությունը, բացատրի՛ր ընդգծված բառերը։
    մրմունջը – Մեղմ՝ ցածր ձայն, 
    անուրջի – երազ, երազանք
    Դուրս գրի՛ր բառակապակցությունները։ Դրանք գործածիր նախադասությունների մեջ։
    կապույտ լճեր
    Հայաստանում կան կապույտ լճեր։
    մանկական աչեր

Մանկական աչերը շատ սիրուն են։

Ձյունապատ լեռներ

Հայաստանի ձյունապատ լեռները շատ գեղեցիկ են։

թափանցիկ հեռուն

Նայելով Սևանա լճին՝ ես տեսնում եմ թափանցիկ հեռուն։

  • Առանձնացրո՛ւ և բացատրի՛ր գեղարվեստական արտահայտչամիջոցները։
    մրմունջը լճի
  • թափանցիկ հեռուն
    Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։
    Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․
    Բանաստեղծության մեջ շեղատառերով գրված բառերը մակդիրներ են։ Կարդա՛ ու փորձիր բացատրել, թե  մակդիրներն ի՞նչ են արտահայտում և ի՞նչ հարցի են պատասխանում։

    Գոյականի վրա դրվող և նրա հատկանիշը ցույց տվող որոշիչ բառ կամ բառակապակցություն։
  • Ի՞նչ գույն ունի բանաստեղծությունը։ Հիմնավորի՛ր պատասխանդ։

    Իմ կարծիքով այս բանաստեղծությունը կապույտ գույնի է, քանի որ այս բանաստեղծությանը ասում է լճերի մասին։

Способы окрашивания яиц

1. Окрашивание яиц в луковой шелухе

Чаще всего хозяйки пару недель до Пасхи собирают луковую шелуху, так как ее количества зависит насыщенность цвета, а если смешать шелуху разного лука, оттенок можно получить самый неожиданный. А далее приступают к самому окрашиванию яиц. Это можно сделать двумя способами: сварить яйца в луковом отваре или же опустить уже вареные яйца в луковый отвар и оставить так на ночь.

2. Окрашивание яиц в чае и отварах из листьев и трав

Чтоб покрасить пасхальные яйца, многие хозяйки берут отвары из листьев крапивы, яблони, березовых листьев или ромашки (все сухие заготовки можно найти в аптеке). Также яйца хорошо красятся в чайном растворе: черном, зеленом или каркаде. Как окрасить яйца чаем? Просто отварить их в «заварке».

3. Окрашивание яиц фруктовыми или овощными соками

Вареные яйца натираются соками: свекольным, морковным, соком щавеля или шпината, соком черники, клубники или даже краснокачанной капусты. Сок можно брать любой, все зависит от вашей фантазии.

4. Окрашивание яиц краской

Этот способ говорит сам за себя. Нужно купить в магазине пищевую краску и следовать инструкции на упаковке. Есть два способа окрашивания пасхальных яиц краской: горячий и холодный. Горячий: яйца варим вместе с краской. Холодный: готовые яйца опускаем и выдерживаем в растворе краски. Чтоб краска легла ровно, в раствор добавляют лимонный сок или уксус.

5. Окрашивание яиц в крапинку

Чтоб получить узор «в точку», моем яйца и мокрыми обваливаем в рисе или любой крупе. Далее яйца плотно заворачиваем в марлю, чтоб крупа хорошо держалась, а потом просто выдерживаем яйца в краске.

Задания 7

  1. Прочитайте сочетания слов. Выпишите в один столбик одушевлённые, а в другой — неодушевлённые. Определите их род.

Воробьиное гнездо, – неодушевлённое.

крутой берег, – неодушевлённый.

крупная рыба, – одушевлёная

длинное письмо, – неодушевлённое.

садовая дорожка, неодушевлённая.

лунный свет, – неодушевлённый.

сказочная страна, – неодушевлёная.

трусливый заяц, – одушевлённый

больное сердце, – неодушевлённое.

многоэтажный дом, – неодушевлённый.

дорожное движение, – неодушевлённое.

синее небо, – неодушевлённое.

прозрачное озеро. – неодушевлённое.

2.Впишите в слова пропущенные окончания.

железная дверь, широкая площадь, яркий огонь, огромный камень,  космический корабль, крупная  соль, золотая осень, хорошая память, холодный январь, дикий зверь, жареный картофель.

3.Прочитайте. Найдите близкие по значению слова и выпишите парами. Определите их род.

Букварь, азбука – мужской, женский

буря – вьюга – женский, женский

век, – столетие – мужской средний

воин, – солдат – мужской мужской

ливень, – дождь – мужской мужской

загадка, – ребус – женский мужской

мелодия, – мотив – женский, мужской

торжество, – праздник, средний, мужской

гнев – негодование, – мужской, средний

С некоторыми из них устно составьте предложения.

4.Прочитайте и озаглавьте текст. Запишите ответы на вопросы.

Подарок дяди.

Раньше я любил долго валяться в постели. Поэтому не успевал толком делать уроки. А тут приехал из Южной Америки дядя Костя. Он привёз большого красивого попугая. Наш дядя подарил этого попугая нам. И вот сестра научила его кричать по утрам: «Лентяй, вставай, аор—р—ра, пор—р—ра, уже девятый час утра!» И так у птички забавно получалось, что я просыпался, мигом вскакивал и смеялся.

Откуда приехал дядя Костя?
Из Южной Америки

Какой подарок он сделал детям?

Подарил попугая

Каким был попугай?

Красивый

От чего просыпался мальчик?

От криков попугая

5.Спишите, раскрывая скобки, вставляя пропущенные буквы и дописывая окончания.

Наступил холодный октябрь. На улице грустно и пусто. Ветер с силой налетает на деревья и срывает последние листья. Сверкнул слабый луч солнца. Но это была печальная улыбка осени. Вот полил сильный дождь . Берёзовая роща промокла от дождя. Мы развели кастёр. Весело заплясал рыжый огонь.

6.Прочитайте слова, выпишите их в два столбика /мн. и ед. число/:

мн тучи, ласточки, облака, туманы, встречи, капли, звёзды

ед , лист, ромашка, ветер, одуванчик, стакан, яблоко, мороз

Ես իմ անուշ Հայաստանի

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման,
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև,
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։

Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր —
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։

Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։

Առաջադրանքներ

  • Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի’ր:

    Արևահամ- Շատ քաղցր՝ անուշ
    Բար- Պտուղ
    Սազ- Պղնձե լարերով արևելյան երաժշտական գործիք
    Ողբանվագ- Ողբի՝ սգո երաժշտություն նվագող
    Լացակումած- Արցունքոտ, արտասվախառն
    Արնանման- արյան նման
    Նաիրյան- հայկական
    Հեզաճկուն – Հեզ և ճկուն, հեզորեն՝ մեղմորեն ճկուն
    Ջինջ – պարզ, մաքուր, անապական
    Լուսե – լույսից կազմված, լուսեղեն
    Վիշապաձայն – Վիշապի ձայնով, վիշապի ձայն ունեցող՝ հանող
    Վսեմ – բարձրագույն
    Ողբաձայն- Ողբի ձայն
    Երկաթագիր- Հայերեն գրերի հին ձևը, որ նման է այժմյան տպագրական գլխագրերին
    Քուչակ-հայ աշուղ-երգիչ
    Անհաս- չհասնող
  • Կարդա’ բանաստեղծությունը` դուրս գրելով մակդիրները:
    Արևահամ, ողբանվակ, հեզաճկուն, վիշապաձայն, անհյուրընկալ, հնամյա, ողբաձայն:
  • Դուրս գրիր այն բառերը, որոնք միայն այս բանաստեղծության մեջ հանդիպեցիր: Փորձիր բացատրել:

    Ողբանվագ, հեզաճկուն, վիշապաձայն, ողբաձայն, արնավառ, լուսապսակ:
    Ես չեմ կարող բացատրել քանի որ, յուրաքանչյուր բառ իր ձևի յուրահատուկ է։
  • Առանձնացրու քեզ առավել դուր եկած քառատողը:

    Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
    Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
    Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր —
    Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։
  • Դուրս գրիր մի քանի բառակապակցություն և դրանցով նախադասություններ կազմիր:

    Ո՛ւր էլ լինեմ-Ուր էլ լինեմ մայրիկ ես քեզ միշտ կսիրեմ և կկարոտեմ։
    Իմ անուշ Հայաստանի-Իմ անուշ Հայաստանը շատ գեղեցիկ է և հնավոճ։
    Արարատի նման ճերմակ-Արարատի նման ճերմակ ես գիտեմ միակ մայրիկիս։
  • Ընդգծված բառերը փոխարինիր հոմանիշ բառերով: Ի՞նչ փոխվեց. դիտարկիր:

    բույր — բուրմունք, հոտ
    ջինջ — պարզ, մաքուր, հստակ, վճիտ
    ողբաձայն — Վշտալի, շատ տխուր, տխրությամբ
    ճերմակ — շատ սպիտակ, ձյունագույն
  • Համացանցում փնտրիր և առանձնացրու Մարտիրոս Սարյանի նկարներից մեկը, որն առավել համապատասխանում է բանաստեղծության նկարագրությանը:

Լրացուցիչ առաջադրանք

Դուրս գրի՛ր այն արտահայտությունները, որոնք 

Ա. նկարագրում են Հայաստանի բնությունը

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև,
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։

Բ. ներկայացնում են նրա մշակույթն ու պատմությունը:

Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր —
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։

Skip to toolbar