Твёрдый знак 31октября

Урок 1.

Из учебника стр. 24 — 25

Прочитай. Отгадай, какое это животное.

В дверь вошло животное
До того голодное:


Съело веник и метлу,
Съело коврик на полу,
Занавеску на окне
И картину на стене,
Со стола слизнуло справку
И опять пошло на травку.

коза

Прочитай отрывок из книги «Секреты орфографии». О каком правиле в нём говорится?
Есть в алфавите ъ (твёрдый знак). Какую же работу он выполняет? Оказывается, твёрдый знак занимается подсказками: если в слове есть приставка, которая оканчивается на согласную, то перед буквами е, ё, я, ю ставится ъ. Например: съела, подъём, разъярённый, адъютант. Твёрдый знак называют разделительным: подсказчик разделяет приставки и корни.

Прочитай слова.

Сел — съел; пойдём — подъём; отец — отъезд;
Сёма — съёмка; ёж — съёжился; обязан — объяснил.

Найдите «лишнее» слово в каждой группе слов. Запиши в два столбика, вставляя пропущенные буквы.
Колосья Съедобный

, друзья, подъём

шьём подъезд,

вьюга. съел
, , , .
Коньки въезд

, пальцы,

, тень,

большой.

Вставь ъ или ь.
Съедобные грибы, верные друзья, съёжился от мороза, быстрые ручьи, подъезд школы, объяснил задачу, съехал с горы, взъерошенный воробей, обьявление в газете, смешные обезьянки, тёмной ночью, сильная вьюга.

Աֆրիկա մայրցամաք

Այս մայրցամաքը  Աֆրիկա են անվանել հին հռոմեացիները՝ տեղաբնիկ «աֆարիկ» ցեղի անունով:  Ըստ զբաղեցրած տարածքի՝ Աֆրիկան երկրագնդի երկրորդ մեծ մայրցամաքն է՝ Եվրասիայից հետո:

Սահարան աշխարհի ամենամեծ անապատն է:

Նեղոսն աշխարհի ամենաերկար գետն է:

Աֆրիկյան սավաննաներում բնակվում են ռնգեղջյուրը, ընձուխտը, վագրաձին ու բորենի, կենդանիների արքան առյուծը և ցամաքային ամենախոշոր կենդանին՝ աֆրիկյան փիղը:

Թարգմանական նախագիծ

Ես ու մայրիկս որոշեցինք ռուսերենից թարգմանել հայտնի մանկական ոտանավորներ

Водичка, водичка,
Умой мое личико,
Чтобы глазки блестели,
Чтобы щечки краснели,
Чтоб смеялся роток,
Чтоб кусался зубок.

Ջուրիկ, դու ջուրիկ,
Լվա իմ դեմքիկ։
Թող փայլեն իմ աչքերը
Եվ շողան իմ այտերը։
Կժպտամ ես ուրախ
Մեր խնձորի ծառի տակ։

Петушок, петушок,
Золотой гребешок,
Масляна головушка,
Шелкова бородушка,
Что ты рано встаешь,
Голосисто поешь,
Деткам спать не даешь?

Աքաղաղ, աքաղաղ,
Իմ ոսկե աքաղաղ,
Մետաքսյա մորուքով,
Փայլփլուն փետուրով։
Հերիք է զարթնես առավոտ ծեգին,
Ու դպրոց կանչես երեխաներին։

Как у нашего кота
Шубка очень хороша,
Как у котика усы
Удивительной красы,
Глаза смелые,
Зубки белые.

Մի կատու կա մեր այգում,
Բեղերը երկինք են հասնում։
Քվարցի նման ատամներ ունի,
Ամեն մի մուկ կբռնի։
Մորթուց հաստատ տուն կշինես,
Դիմացդ դուրս գա՝ թողնես փախչես։

Աշունը իմ այգում


Երևանում իմ ամենասիրելի այգիներից է Օղակաձև այգին է ու հատկապես Վարդան Մամիկոնյանի արձանի շուրջը։ Այստեղ հանգստյան օրերին ես սկեյթ եմ պարապում։

Օղակաձև այգին շատ գեղեցիկ և կարևոր է Երևանի համար, քանի որ ապահովում է Երևան քաղաքի թթվածինը։ Այս այգին ես շատ եմ սիրում, որովհետև այստեղ է գտնվում իմ շատ սիրելի սկեյտ պարկ

Երեկ մայրիկիս հետ քայլեցինք այգում և լուսանկարեցինք այգու աշնանային տեսարանները։

Մայրենի 21,10,22

Կարդա՛ և լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։

Կատարի՛ր առաջադրանքները

Աշխարհում ոչ մի թռչուն այնքան չի սիրում  հացահատիկը, որքան արտույտը։ Նա ծնվել է ցորենի հետ, դարձել արտերի առաջին տերը։ Վաղեմի ժամանակներում արտույտի ճռվողյունը խառնվում էր հասկերի մեղմիկ սոսափյունին և հնչում որպես երջանկության մեծ համանվագ։ Այդ փետրավորը ուտում է վայրի արտերի քաղցր հատիկները, և ինքն իրեն անվանում արտ ուտող, արտուտիկ։ Նա մարդու աճեցրած արտից կտուցով հատիկներ է վերցնում, տանում ու թաղում կողքի հանդերում։

Ձախ և աջ սյունակների բառերն այնպես միացրու, որ ստացվեն բարդ բառեր։

Ձյունապատ

 Երփներանգ         

Մայրամուտ          

Սառնաշունչ       

Կարմրափետուր         

            

Տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր։

Կանաչ – անտառ

Կատաղի – մարտ

Դեղնած – աշուն

Քաղցր – շագար

Հանդարտ – գետ

Նշի՛ր՝ որ նախադասության ընդգծված բառակապակցությունն է դարձվածք։

սիրտ էր տալիս 

Մարտից առաջ հրամանատարը սիրտ էր տալիս ազատամարտիկներին։

Սոխակը աղեղնաձև պոչով երգեցիկ թռչուն է։

Երեխաները սիրում են համակարգչային խաղեր խաղալ։

Ածանցները միացրո՛ւ արմատներին և գրի՛ր նախածանցավոր բառեր։

Ընդ

                    Չհանուր

 Անգույն                  կամ

                   Տգեղ

                     Դժգին

Լրացուցիչ առաջադրանք

Տրված հղումից օգտվելով, ընտրիր քեզ ամենից հետաքրքրող նյութը և ընթերցի՛ր։Advertisements

Մայրենի 17,10,22

Գրավոր առաջադրանք

Շարունակի՛ր օրինակի համաձայն։

                                                Օրինակ՝ Երկաթ- երկաթյա  դուռ

Ոսկի – ոսկե տերև

ապակի – ապակյա բաժակ

մետաղ – մետաղյադուռ

բամբակ – բամբակյա կտոր

բուրդ – բրդյա շոր

Բառաշարքից տրված բառերին իմաստով մոտ 2 – ական բա’ռ ընտրիր:

Հյուրասերվանատուր
բարեսերշատախոս – այստեղ սխալ կա
լուռումունջանխոս
բարկանալ – զայրանալ,
հյուրատուն – հյուրանոց:

Գրի՛ր տրված բառերի հնչյունների և տառերի քանակը։

երևալ- 8 հնչյուն 5 տաр

երևույթ- 9 հնչյուն 6 տառ

երկրեերկիր- 12 հնչյուն 10 տառ

ոտանավոր- 11 հնչյուն 8 տառ

արջաորս- 8 հնչյուն 7 տառ

մածնաբրդոշ- 11 հնրյուն 10 տառ

կցկտուր- 6 հնչյուն 6 տառ

նրբերշիկ – 9 հնչյուն 8 տառ

փայլփլել- 8 հնրյուն 8 տառ

արևայրուք- 10 հնչուն 8 տառ

ոսկեվարս- 10 հնչյուն 9 տառ

ոգևորել- 11 հնչյուն 7 տառ

Արտահայտի՛ր մեկ բառով։

Արթնացնող ժամացույց- զարթուցիչ

ներկայացումներ բեմադրելու տեղը- բեմ

փղի քիթը- կնճիթ

մարդու ամենափոքր մատը- ճկույթ

կիսախարխուլ տնակ- խրճիթ

ձյունով ծածկված- ձյունածածք

մրցույթը վարող- մրցավար

արծաթով օծված- արծաթազօծ

լույս արձակող- լուսարձակ

Չափման միավորներ մաս 2

9 ր 20 վ արտահայտիր վայկյաններով։ 560 վ
 5 կիլոմետր 25 մետրը արտահայտիր մետրերով։ 5025 մ
 9 ժ 45 ր-ն արտահայտիր րոպեներով։ 585 ր
 8 ժ 40 ր-ն արտահայտիր րոպեներով520 ր
 5 կմ 7 մ 3 դմ-ն արտահայտիր դեցիմետրերով 50,073 դմ

 6 կգ 400 գ –ը արտահայտիր գրամներով 6400 գր

240000 մ-ը արտահայտիր կիլոմետրերով 240 կմ
 3 ժ 46 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․ 226 ր
 4000 կգ-ը արտահայտիր ցենտներներով: 40 ց
 8 տ 4 ց 60 կգ-ը արտահայտիր կիլոգրամներով։8460 կգ

6 տ 4 ց 5 կգ –ը արտահայտիր կլիլոգրամներով, ի՞նչ թիվ
կստանանք: 6405 կգ


 6 տ 4 ց 5 կգ –ը արտահայտիր կլիլոգրամներով, ի՞նչ թիվ 6405 կգ

9 կգ 705 գ-ն արտահայտիր գրամներով։ 9705 գ
 6 կմ 75 մ-ն արտահայտիր մետրերով։ 6075 մ
 360 վայրկյանը արտահայտիր րոպեներով։ 6 ր
 6 ժամ 35 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․ 395 ր
 5 դեցիմետր 20 սանտիմետրը արտահայտիր 70 սմ
սանտիմետրերով․
 8 կգ 200 գ –ը արտահայտիր գրամներով։ 8200գ
 5 ժամ 25 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․ 325 ր
 8 կմ 6 մ 5 դմ-ը արտահայտիր դեցիմետրերով։ 8605 դմ

Ընտրիր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն՝ կստացվի ճիշտ անհավասարություն․

 10 ց 740 կգ < 10ց 840կգ։

 6 տ 6 ց < 6 տ 500 կգ

8 տ 650 կգ > 8 տ 7 ց
 20 դմ 320 սմ > 20 դմ 150 սմ։
 8 կմ 30 դմ > 8 կմ 2 մ

 8 տ 640 կգ > 8 տ 350 կգ։

 8 ց 840 կգ < 8 ց 940 կգ։

23 10 կմ 220 մ > 10 կմ 150 մ

Сказка шутка

Урок 1.

Из учебника стр. 20-21

Прочитай сказку- шутку. Озаглавь её.
Мягкий знак ходит за буквой Ш, как тень, но всё напрасно. Буква Ш терпеть не может букв, от которых никогда не добьёшься ни звука. Буква Ш обозначает звук, который неизменно твёрд и так шипит, что Мягкий знак совсем пугается. Но он ничего не может с собой поделать и всякий раз снова становится рядом с буквой Ш в словах женского рода. У Мягкого знака слишком мягкий характер. Он не в силах противиться строгим законам грамматики, которая одна распоряжается всем, что написано на бумаге.

В словах женского рода, отвечающих на вопросы кто? что?, после ж, ш, щ, ч пишется ь (мягкий знак): рожь, мышь, помощь, речь. На конце слов мужского рода, отвечающих на те же вопросы, ь не пишется: луч, сторож, плащ, малыш.

Выпиши существительные мужского и женского рода в два столбика. Где нужно, вставь ь.
Дочь, кирпич

, мышь шалаш

рожь этаж

печь сторож

помощь уж

,, полночь малыш

, ,, , , , , ,, , . плащ

Прочитай загадки, напиши отгадки.
Он серенький на вид, но пеньем знаменит.

воробей
Одежды себе не шью, а ткань всегда тку.

иголка
Осенью в щель забирается, а весной просыпается.

муха
Крылья имеет, но без перьев.

майский жук.

Придумай существительные с шипящим согласным звуком на конце и запиши с ними словосочетания.
Образец: красивая брошь.
Морозная ночь , oстрый нож , футбольный мяч, русская печь , громкий плач , интересный матч., колючий

, лесная глушь
Слова для справок: плащ, ночь, мяч, печь, плач, ёж, глушь, нож, матч.

Домашнее задание

Մայրամուտ

Համո Սահյան

Սարն առել վրան ծիրանի մի քող,
Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում,
Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում:
Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում,
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի,թե ուր է տանում:
Քարափի վրա շողում է անվերջ
Ոսկե բոցի պես թևը ծիծառի…
Կանգ առ, հողագունդ, քո պտույտի մեջ
Թող մայրամուտը մի քիչ երկարի: 

Առաջադրանքներ

1. Ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը՝ առանձնացնելով և վերլուծելով փոխաբերությունները։

Սարն առել վրան ծիրանի մի քող – Արևի ծիրանագույն շողերը մայրամուտին ընկնում են սարի վրա
Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում, – սարի ստորոտին լիքը ծաղիկներ են։

Անտառը պահել է ծոցի մեջ – արևի մի շող ընկել է անտառի մեջ ու դուրս չի գալիս

 2.Կարդա՛ ու բացատրիր ընդգծված տողերը:

Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում, – ժայռի ստվերը փակել էր գետը և կատարի ծայրով ջուր էր խմում

Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի,թե ուր է տանում – քամին ամպից մի կտոր է պոկել և տանում դես ու դեն։

Ինչպե՞ս ես հասկանում… 

3. Առանձնացրո՛ւ քեզ ամենից շատ դուր եկած տեսարանը և բացատրի՛ր։ 

Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում, – սարի ստվերը փակել էր գետը և կատարի ծայրով ջուր էր խմում

4. Ի՞նչ գույն ունի մայրամուտը այս բանաստեղծության մեջ:

մեջտեղում ծիրանագույն, և վարդագույն, իսկ մնացածը կապույտ

5. Դիտարկի՛ր մայրամուտը և ֆոտոխցիկի օգնությամբ ներկայացրու մայրամուտի տարբեր պահեր:

6. Քո տեսած մայրամուտը ինչո՞վ է նման այս բանաստեղծության մեջ ներկայացված մայրամուտին: 

7. Ստուգաբանական բառարանից օգտվելով, գտի՛ր <<մայր>> բառի ստուգաբանությունը և փորձի՛ր բացատրի՛ր <<մայրամուտ>> բառի ծագումը։

մայր – առաջին իմաստը մայրիկն է, մյուս իմաստը  <<մթություն>> կամ  <<խավարն>> է, ու մայր մտնել նշանակում է մթնել, խավարել։ Հայերեն ստուգաբանական բառարան, Գեւորգ Ջահուկյան – մայր (nayiri.com)

Skip to toolbar