Հայրենիքս անկախ
Անվերջ ու անվախ
Յուրահատուկ պատմություն ունի
Անվերջ ու անմահ հերոսներ ունի
Ստեր չի հանդուրժել երբեք
Տառապանք չունի
Անվերջ ու հատուկ մշակույթ ունի
Նա միշտ ուներ ամենինչ
Հայրենիքս անկախ
Անվերջ ու անվախ
Յուրահատուկ պատմություն ունի
Անվերջ ու անմահ հերոսներ ունի
Ստեր չի հանդուրժել երբեք
Տառապանք չունի
Անվերջ ու հատուկ մշակույթ ունի
Նա միշտ ուներ ամենինչ
Բվերի մասին
Մանկությունից մենք շատ բան գիտենք բուերի մասին: Սա հենց այն թռչունն է, որը իմաստության խորհրդանիշն է: Բուները նազելի են ու գեղեցիկ: Բուերի մասին հետաքրքիր փաստեր պատմվում են բուսաբանության դասերին, բայց սա դեռ ամենը չէ, որ մեծահասակը պետք է իմանա այս գիշերային թռչնի մասին:
1. Բուերի ոչ բոլոր տեսակները որսում են միայն գիշերը, ոմանք վարում են ցերեկային ապրելակերպ:
2. Նորածին բուի ճտերը ծնվում են կույր և սպիտակ ներքևով:
3. Բուերի մասին բոլոր փաստերից հետաքրքիր է, որ գրեթե ոչ ոք երբեք չի տեսել այդ թռչուններին, բայց լսել է միայն նրանց ձայները:
4. Բուները գաղտնի թռչուններ են:
5. Բուն համարվում է բնական գիշատիչ: Այս թռչունը սնվում է ինչպես ամենափոքր արարածներով, այնպես էլ ամենամեծ կենդանիներով:
6. Աշխարհում բուերի տեսակներ կան, որոնք սնվում են միայն թռչուններով:
7. Բուներն ունեն արտասովոր պարանոցի կառուցվածք, ուստի նրանք կարող են գլուխը շրջել 270 աստիճանով:
8. Կյանքում այս թռչունները գրեթե լուռ թռչում են:
9. Արտաքին ականջի տարրը լավ զարգացած է այս թռչունների մեջ:
10. Բուներն իրենց կյանքի ընթացքում ամուր ընտանիք են ստեղծում և ունեն միայն մեկ զուգընկեր:
Paul was a very rich man, but he never spent any of his
money. He was scared that someone would steal it. He
pretended to be poor and wore dirty old clothes. People
laughed at him, but he didn’t care. He only cared about his
money.
One day, he bought a big lump of gold. He hid it in a hole by a tree. Every night, he went
to the hole to look at his treasure. He sat and he looked. ‘No one will ever find my gold!’
he said.
But one night, a thief saw Paul looking at his gold. And when Paul went home, the thief
picked up the lump of gold, slipped it into his bag and ran away!
The next day, Paul went to look at his gold, but it wasn’t there. It had disappeared! Paul
cried and cried! He cried so loud that a wise old man heard him. He came to help. Paul
told him the sad tale of the stolen lump of gold. ‘Don’t worry,’ he said. ‘Get a big stone
and put it in the hole by the tree.’
‘What?’ said Paul. ‘Why?’
‘What did you do with your lump of gold?’
‘I sat and looked at it every day,’ said Paul.
‘Exactly,’ said the wise old man. ‘You can do exactly the same with a stone.’
Paul listened, thought for a moment and then said, ‘Yes, you’re right. I’ve been very silly.
I don’t need a lump of gold to be happy!’
treasure – գանձ
thief – գող
wise – իմաստուն
heard – լսվեց
Exactly – Հենց ճիշտ
cared – հոգատար
Բառ, բառիմաստ, ուղղագրություն, ուղղախոսություն։
Ընդգծի՛ր այն բառերը, որոնք սկսվում են բաղաձայն հնչյունով:
Բնօրրան, ելևէջ, էջանշան, եղնիկ, թախծօրոր, էժանագին, ոզնի,
երամ, գետեզր, խավիար, ողկույզ:
Опубликовано 10 апреля, 2020
Երկրագնդի վրա կենդանի օրգանիզմներից են բույսերը և կենդանիները: Բացի դրանցից՝ կան փոքր, մանր օրգանիզմներ՝ մանրէներ, որոնց մեծ մասը բակտերիաներն են: Կան նաև սնկեր: Բակտերիաները և սնկերը տարածված են գրեթե ամենուրեք՝ մյուս կենդանի օրգանիզմների հետ կազմելով կենսոլորտը:
Բակտերիաներ: Մանրէներն այնքան փոքր են, որ անզեն աչքով տեսանելի չեն: Դրանք տեսանելի են դառնում միայն խոշորացնող սարքերի օգնությամբ: Հոլանդացի վարպետ և բնագետ Անտոնի վան Լևենհուկը, այդպիսի մի պարզ սարք ստեղծելով, բացահայտեց մանրէները: Մանրէների մի մեծ մասը բակտերիաներն են: Դրանք պարզունակ միաբջիջ օրգանիզմներ են, որոնք սնվում, շարժվում, կիսվում և բազմանում են, օժտված են նաև այլ հատկություններով:
Բակտերիաները տարբեր ձևի են՝ ցուպիկաձև, գնդաձև, ստորակետաձև, պարուրաձև և այլն: Այդ ձևն ապահովվում է որոշակի լավ արտահայտված արտաքին կառույցով, որը շրջապատում է բակտերիան: Նման կառույցը նաև պաշտպանում է բակտերիան միջավայրի տարբեր անբարենպաստ գործոններից, օրինակ՝ սուր առարկաներից, բարձր ջերմաստիճանից կամ ճնշումից, քիմիական տարբեր նյութերից: Բակտերիաները շատ կայուն են:
Բակտերիաների միջև կան նաև գույնի, չափսի և այլ տարբերություններ: Բակտերիաների մեծ մասն անգույն է:
Բակտերիաներն ունեն սնման տարբեր եղանակներ. մի դեպքում իրենք են առաջացնում օրգանական նյութեր, մյուսում՝ օգտվում են պատրաստի նյութերից: Հողում բակտերիաները շատ են (1 գրամ հողում կարող են գտնվել միլիոնավոր բակտերիաներ):
Բակտերիաների առանձնահատկություններից է արագ կիսումը, որի հաշվին նրանց թվաքանակր մեծ է:
Բակտերիաների մի մասը մեծ օգուտ է տալիս բնությանը: Դրանք նպաստում են որոշ բույսերի աճին և զարգացմանը, կենդանիների և մարդու սննդառությանը։ Սակայն բակտերիաների մյուս մասը փչացնում է տարբեր պիտանի առարկաներ, բույսերում, կենդանիներում և մարդու օրգանիզմում առաջացնում տարբեր հիվանդություններ: Այդ բակտերիաները վնասակար են:
Բակտերիաների մասին գիտությունը ընդգրկված է մանրէաբանությունում:
Սնկեր: Սնկերն ավելի մեծ չափերի են հասնում, քան բակտերիաները: Ունեն տարբեր ձևեր: Սնկերի մեծ մասը բազմաբջիջ է: Սնկերի մարմինը կազմված է թելերից: Որոշ սնկերում տարբերում են նաև գլխիկ և ոտիկ: Դրանք գլխարկավոր սնկեր են։
Սնկերը ևս ունեն լավ արտահայտված արտաքին կառույց, սնվում են, շնչում, բազմանում, օժտված են կենդանի օրգանիզմների այլ հատկություններով: Նրանք ունեն շատ նմանություններ բույսերի և կենդանիների հետ: Սնկերը սնվում են պատրաստի օրգանական նյութերով:
Սնկերը մեծ դեր են կատարում բնության մեջ: Սնկերի մի մասն ապրում է ծառերի տակ, ծառերի արմատներին մոտ և փոխազդում նրանց հետ՝ տալով և ստանալով պիտանի նյութեր, օգնելով մեկր մյուսի աճին և զարգացմանը: Դա օգտակար կապ է:
Գլխարկավոր սնկերի թվում կան ուտելի սնկեր: Դրանցից են սպիտակ սունկը, կեչասունկը, յուղասունկը, շամպինիոնը, աղվեսասունկը:
Սակայն կան այնպիսիները, որոնք թունավոր են և վնաս են հասցնում բույսերին և կենդանիներին, մարդուն: Որոշ սնկեր հարուցում են նաև տարբեր հիվանդություններ:
Սնկերի մասին գիտությունն անվանվում է սնկաբանություն:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Որ բակտերիաները չմնան բերանում և չփչացնեն ատամները։
Ի՞նչ գիտեք սնկերի և ծառերի փոխադարձ կապի մասին:4
Սնկերը մեծ դեր են կատարում բնության մեջ: Սնկերի մի մասն ապրում է ծառերի տակ, ծառերի արմատներին մոտ և փոխազդում նրանց հետ՝ տալով և ստանալով պիտանի նյութեր, օգնելով մեկր մյուսի աճին և զարգացմանը: Դա օգտակար կապ է:
314. Փակագծում տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):
Երբ (շոգ, շոգեր) է լինում, (փիղը, փղերը) կնճիթով վերից վար ջրում է իրեն, հետո էլ ավազ է ցանում վրան, իբրև սրբիչ: (Փիղը, փղերը) հոտերով են շրջում: Նրանց առաջնորդում է ծեր ու իմաստուն (փիղը, փղերը): Հոտոտելիս (նա, նրանք) բարձրացնում են կնճիթները: Իսկ հենց որ (կնճիթը, կնճիթները) թշնամու հոտ են առնում, նրանց (տերն, տերերն) անաղմուկ հեռանում, ասես գետնի տակն են անցնում: Այդ վիթխարի, ուժեղ (կենդանին. կենդանիները) ոչ մի թշնամի չունի, բացի մարդուց:
315. Փակագծում տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):
Տղան համարձակ առաջ եկավ: Օրերը ամառանոցում արագ ու հետաքրքիր են անցնում: Ծովափի ժայռերին թառել են սպիտակ թռչուններ : Ոստիկանն այդ տանը մի իսկական գազանանոց հայտնաբերեցին: Մարդիկ կարող են հիսուն ձևով «այո» ասել, բայց այդ բառի գրության միայն մեկ ձև կա: Այդ լճի ջուրը երբեք չի սառչում: Մաքուր, անձրևից դեռ թաց փողոցը դատարկ էր: Հավանաբար մարդը քնած էին:
316. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (ո՞ր դեպքում հոգնակի գրեցիր):
Փղի համար կնճիթր շատ կարևոր (է, են): Նա դրանով (է, են) ուտում ու խմում: Ձագը մոր ետևից վազում (է, են)՝ կնճիթով նրա պոչը բռնած: Փիղ ծնողները կնճիթով «ապտակում» (է, են) չարաճճի ձագուկին, որը սովորաբար փոքր ավտոբուսի չափ (է, են) լինում:
Երբ փիղն ընկնում (է, են) փոսը կամ խճճվում թակարդում, մյուս փղերը մեկնում (է, են) կնճիթներն ու նրան օգնում (է, են): Փիղն առանց կնճիթի (չի, չեն) կարող ապրել, բայց աֆրիկյան սավաննաներում հանդիպել (է, են) կնճիթից զրկված փղեր: Այդպիսի փղերին ընկերներն (է, են) կերակրում: Փղերն իրենց վիրավոր կամ հիվանդ ընկերոջը (չի, չեն) լքում:
Վաղուց ի վեր Հնդկաստանում փիղն ու մարդը բարեկամություն (է, են) անում: Խելացի ու հասկացող կենդանիները ոչ միայն ծանր աշխատանք (է, են) անում ու կատարում մարդու հանձնարարությունները, այլև, որպես հոգատար դայակներ, խնամում (է, են) երեխաներին: Պապը, հայրն ու թոռը կարող (է, են) նույն փղի «սաները» լինել. չէ՞ որ փղերը երկար (է, են) ապրում՝ յոթանասունից ութսուն տարի:
317. Կետերը փոխարինի՛ր ո՞վ հարցին պատասխանող բառով, որը դեմքով ու թվով համաձայնի ստորոգյալին (բային): Դեմքով ու թվով ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամին ի՞նչ անուն կտաս:
…դու առայժմ մրցակից չունես:
Բայց նա շուտով կհայտնվի:
Ես ամեն ինչ արել եմ նրա գալուստն արագացնելու համար:
Առանց արժանի մրցակցի դու չես կարող ավելի ուժեղ ու համարձակ դառնալ:
նա լինելու քո օգնականը:
Դու էլ, իհարկե, նրա՛ն ես օգնելու։
318. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՞ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):
Մեր աղմկոտ, ուրախ փողոցի երեխաները երբեմն ծաղրել (էր, էին) նրան: Նա ինչ-որ փորձարարական արհեստանոցում աշակերտ (էր, էին): Ես (գիտեի, գիտեինք), որ նա այնտեղից հաճախ զանազան լուծույթներ ու փոշիներ (էր, էին) բերում ու ինչ-որ փորձեր անում՝ մրոտելով տատիկի տունը: Երբեմն էլ մենք խնդրում (էի, էինք), որ նա իր փորձերը մեզ էլ (ցուցադրի, ցուցադրեն):
Пользуясь словами для справок, напишите ответы на вопросы.
Ворона каркает, а воробей? Воробей (что делает?) чирикает
Сова летает, а заяц? Заяц (что делает?) прыгает
Корова мычит, а собака? Собака (что делает?) лаят
Слова для справок: лает, прыгает, чирикает
Прочитайте считалочку. Подчеркните слова, которые обозначают действие.
Раз, два, три, четыре, пять,
Вышел зайчик погулять,
Вдруг охотник выбегает…,
Прямо в зайчика стреляет!
Пиф! Паф! Ой-ой-ой!
Убегает зайчик мой.
Спишите текст, вместо точек вставьте подходящие по смыслу глаголы. Задайте к ним вопросы.
Бежала лиса по полю. Вдруг … собаки и .. за ней. Лиса бросилась бежать и в нору . В норе … и говорит сама себе: — Ушки, ушки, что вы …? — Мы …, чтобы собаки лисоньку не … .
Слова для справок: выскочили, погнались, бежать, убежала, спряталась, сидит, делали, слушали, скушали.
Прочитайте. Запишите ответ на вопрос.
Дождик крапал, моросил,
Ливнем лил, стеной стоял.
Припускал, стучал, косил,
Барабанил, травы мял.
Дождик (что делал?)…..
Составьте словосочетания. Подберите как можно больше слов.Образец: цветок (что делает?) растёт, распускается, пахнет, расцветает море_____________________________________
птичка ____________________________________
ветер ______________________________________
собака _____________________________________
Соберите слова каждой строчки в предложения так, чтобы получился стишок.
прихожу, из, Я, школы, ___________________________
на, положу, Всё, место. ___________________________ бывает, А, играю, что, ___________________________ раскидаю, на, Всё, свете.___________________________
Но, гулять, иду, когда ___________________________
на, место, Всё, кладу, я.