Author: gabrielyanaram

323. Նախադասության բառերը փոխարինի՛ր հարցում արտահայտող համապատասխան բառերով:

            Օրինակ՝
Արան հոգնած վերադարձավ դաշտից: — Ո՞վ ինչպե՞ս ի՞նչ արեց որտեղի՞ց:            

Գնացքն անցավ:
            Եկեղեցու զանգերը ղողանջում են:             Որտեղի՞ ինչե՞րը ի՞նչ են անում

            Մարդը դաշտում բահով փորում էր:            Ո՞վ որտե՞ղ ինչո՞վ ի՞նչ էր անում:

            Մարդու ոտքը քարին կպավ:             Ու՞մ ինչը ինչի՞ն ի՞նչ արեց:

            Լուսացավ: Ի՞նչ եղավ։
            Ձին ախոռում անհանգիստ վրնջում էր:             Ո՞վ որտե՞ղ ինպե՞ս ի՞նչ էր անում:

            Աղջիկները ջորն իջան ջրի:             Ովքե՞ր ոտե՞ղ ինչ արեցին ինչի՞:

            Ինքնաթիռը թռչում էր արծաթե ամպերի վրայով:
            Ի՞նչը ի՞նչ էր անում ինչպիսի՞ ինչերի ինչով:

324. Նախադասությունից հանի՛ր ընդգծված բառը (ենթական): Ո՞ր բառերն ու բառակապակցությունները նրա հետ դուրս եկան:

            Քամու ուժը երբեմն ապշեցնում է:             Երբեմն ապշեցնում է:

            Թունավոր շունչը կործանում է կենդանի ամեն բան:

       կործանում է կենդանի ամեն բան:

            Կատաղի պտուտահողմը ճանապարհին ամեն ինչ կործանում է:

            Կատաղի  ճանապարհին ամեն ինչ կործանում է:

 Կարծես երկնային վիշապ լինի:

 Մրրիկի սյունը կարծես երկնային վիշապ լինի:
            Կործանարար մրրիկը մի անգամ ամբողջովին ավերել էր տունը՝ բացի ապակե սպասքների պահարանից (մի գավաթ անգամ չէր ջարդվել):

            Մի անգամ ամբողջովին ավերել էր տունը՝ բացի ապակե սպասքների պահարանից

325. Եթե նախադասությունից ընդգծված բառերը հանենք, ո՞ր բառերը նրանց հետ դուրս կգան:

            Հողմը մի տան բակից երկինք էր հանել շան տնակը՝ շղթայակապ շան հետ:

            Հողմը  երկինք էր հանել շան տնակը՝ շղթայակապ շան հետ:

            Մարդիկ մրրիկը տեսնում են տեսքով:

            Մարդիկ մրրիկը տեսնում են մշուշապատ ամպի տեսքով:
            Մեր փոքրիկ նավակը ցատկոտում էր ալիքների փրփրաբաշ կատարներին:

            Մեր փոքրիկ նավակը ցատկոտում էր ալիքների:

            Մի անգամ ես մոտիկից ծանոթացա բնության այդ արտասովոր երևույթի հետ:

            Մի անգամ ես մոտիկից ծանոթացա բնության:

            Երբեմն էլ մրրիկը կենդանի անձրևների պատճառ է դառնում:

            Երբեմն էլ մրրիկը պատճառ է դառնում:

284. Հրաման արտահայտող նախադասությունները գտի՛ր և դրանց բայերն ընդգծի՛ր:

Կշրջես աշխարհից աշխարհ ու տուն կգաս:
Շրջի՛ր աշխարհից աշխարհ ու տուն արի՛:
Արծվի ճուտ ես պահում, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Արծվի ճուտ պահի՛ր, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Չես քնի, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:
Մի՛ քնիր, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:

Շրջի՛ր աշխարհից աշխարհ ու տուն արի՛:
Արծվի ճուտ պահի՛ր, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Մի՛ քնիր, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:

285. Տրված բայերի հրամայական ձևերը կազմի՛ր:
            Օրինակ՝
գրել — գրի՛ր — գրեցե՛ք, աղալ- աղա՛- աղացե՛ք:

Ա. Սիրել – սիրիր

կանչել, – կանչիր

նկարել, – նկարիր

լսել, – լսիր

նստել, – նստիր

կանգնել – կանգնիր

, զանգել, – զանգիր

կապել, – կապիր

փրկել- փրկիր

, կապկպել, – կապկպիր

կոտրատել, – կոտրատիր

կապոտել – կապոտիր
Բ. Խաղալ, – խաղա

սողալ, – սողա

կարդալ, – կարդա

գնալ, – գնա

մնալ, – մնա

գոռալ: – գոռա

1.Прочитайте текст. Подумайте и скажите, когда происходит действие? Выпишите сочетания и поставьте вопрос. Образец: Мурка любит (что делает?)

Моя Мурка очень странная кошка. Мурка любит сладкий мёд. Мама стоит у окна и наблюдает за ней. Мурка греется на солнце. Вдруг кошка чует запах мёда. Мурка открывает зелёные глаза и идёт к улью. Сластёна суёт мордочку в улей. И вдруг раздаётся громкий кошачий бежит в кусты. А за ней летят пчёлы.

Мурка любит что любит?
Мурка что делает?
Мурка что делает?
Мурка что делает?
Мурка что делает?
Мурка что делает?
Мурка что делает?

2.Перепишите текст, заменяя форму множественного числа существительного СЛОНЫ на форму единственного числа.

 Слоны — умные животные. Их учат, и они делают всякую работу: брёвна таскают, землю копают, воду носят. Они даже гулять с детьми ходят и смотрят, чтобы детей никто не обидел.

 Слон — умнoe животнoe. Его учат, и он делает всякую работу: брёвна таскает, землю копает, воду носит. Он даже гулять с детьми ходят и смотрит, чтобы детей никто не обидел.

3.Прочитайте. В каждом ряду найдите четвёртый лишнее слово и подчеркните его.

1. молчу, кричу, стоять, рисую;

2. обещаешь, стучишь, кричишь, видит;

3. звенит, свистит, говорю, мешает;

1. читают, удивляет, идут, плачут.

4.Прочитайте текст. Определите, когда происходило действие. Выпишите слова, которые отвечают н вопрос что делал? Задайте к ним вопросы. Образец: улыбался (что делал?)

Улыбался весёлый апрель. В лесу и в поле всё гудело, прыгало, жужжало. От шума проснулся подснежник. Он встал на тонкую ножку. Красивым был первый весенний цветок! Солнце взглянуло на землю и растопило лёд. Отовсюду побежали весёлые ручейки.

Улыбался Что делал?
Прыгало Что делало?.
Гудело Что делало?
Жужжало Что делало?
Проснулся Что сделал?
Встал на тонкую ножку Что сделал?
Взглянуло Что сделало?
Растопило Что сделало?
Побежали Что сделали?

5.Впишите окончания глаголов. Устно определите время глаголов.

Наступила ранняя весна. Весело засияла солнце. Проснулся дремучий лес. Птички свили гнёзда. Белка выбрала высокое дерево и сделала из листьев и травки тёплый домик. Скоро у белки появилась семья — маленькие слепые бельчата

Ոսկեգույն մեղվակերների Մարմնի երկարությունը 27-29 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 44-49 սմ, զանգվածը՝ 41-68 գ։

Նրանք ուտում հիվանդ և մահացած մեղուներին։

Ոսկեգույն մեղվակերԻ կոկորդը դեղին է, մարմինը վերևից՝ դարչնագույն՝ շիկակարմիր ու դեղին նախշերով։

Փետուրները կապույտ են՝ կանաչ ծայրերով։

Տեսանյութ

331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

            Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է իր մայրիկին:
            Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են գայլ:
            Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց հայրիկին:
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ մեքենա:

332. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ո՞ւմ կամ ինչի՞ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մարգերը ջրվեցին:             Պապիկի մարգերը ջրվեցին:

            Քույրը երաժիշտ է:            Իմ Քույրը երաժիշտ է:

            Նկարն անհետացել էր:        Իմ     նկարն անհետացել էր:

            Մոխիրը տաք է:             Կրակի մոխիրը տաք է:

333. Նախադասությունն րնդարձակի՛ր՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց, որքա՞ն ժամանակ, մինչև ե՞րբ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:           Հիմա  մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:

            Իմ կարծիքն ասել եմ:             Երեկվանից իմ կարծիքն ասել եմ:

            Գնաց, գնաց, հասավ մի քաղաքի:             Մի պահ գնաց, գնաց, հասավ մի քաղաքի:

            Ծաղրածուն գլուխ տվեց ու հեռացավ:             Ծաղրածուն այսօր գլուխ տվեց ու հեռացավ:

            Նավաստին բաց ծով էր դուրս եկել:            Նավաստին երեկ բաց ծով էր դուրս եկել:

            Ծովն արդեն փոթորկել էր:            Ծովն երեկ արդեն փոթորկել էր:

            Թռչունները չվելու էին:             Ձմռանըը թռչունները չվելու էին:

334. Ինչպիսի՞ նախադասություններ են տրվածները: Դրանք ընդարձակի՛ր, դարձրո՛ւ յոթ—ութ բառանի:

            Երկիրը պտտվում է:

պարզ
            Հասկանում ենք:

պարզ
            Ընկերները հեռանում են:

պարզ
            Մոռացել ես:

պարզ
            Գտա:

միակազմ

335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

            Փորձենք:             Փորձենք գտնել հերախոսը:

            Աղջիկները կպատմեն:             Աղջիկները կպատմեն երկար պատմությունը:

            Մեծերը կլսեն:             Մեծերը կլսեն մեր ձայնը:

            Կընտրեք: Կընտրեք ամենակավ մարդուն։

            Ճամփորդը վերադարձավ:             Ճամփորդը վերադարձավ երկար ժամանակ անց:

Հողի մասին խոսելիս կամ դրա հետ աշխատելիս շատ բան է անհրա­ժեշտ իմանալ: Իհարկե, բոլորս լավ գիտենք, որ բույսերի մեծ մասն աճում է հողում: Այստեղ հանդիպում են նաև շատ կենդանիներ: Հողում մեծաքա­նակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը: Իսկ ի՞նչ է հողը, ի՞նչ բաղա­դրություն ունի:

Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:

Հողում մոտ 50-60 սանտիմետր խորությամբ մի փոքր փոս փորելիս կարելի է նկատել հողի տարբեր շերտեր: Վերին շերտը մուգ գույ­նի է: Այստեղ են բույսերի արմատները: Հողի այս շերտը պարունակում է նաև տարբեր բույսերի և կենդանիների մնացորդներ: Այդ մնացորդները բակտերիաների և սնկերի օգնությամբ քայքայվում են, առաջանում է օր­գանական նյութերով հարուստ հումուս, որ հողին հաղորդում է մուգ գույն: Հողի ավելի խոր շերտերը բաց գույնի են, այս­տեղ քիչ է հումուսը:

Կարելի է ասել, որ հողը ոչ միայն բույսերի և այլ կեն­դանի օրգանիզմների ապրե­լու միջավայր է, այլ նաև՝ կեն­դանի օրգանիզմների կենսա­գործունեության արդյունք: Հումուսի պարունակու­թյամբ հողերը շատ տարբեր են: Հումուսով հարուստ է սևահողը, որտեղ լավ են աճում բույսերը: Հումուսի պակասի դեպքում բույսերն զգում են սննդի պակաս: Հողի բերրիության և բույսերի աճի ապահովման համար օգտագործում են պարարտանյութեր: Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:

Բույսերի աճի համար անհրաժեշտ են նաև ջուր, թթվածին և այլ նյու­թեր: Ջրի պարունակությունը հողում փոփոխական է: Երբ անձրևները սա­կավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը: Իսկ թթվածնով հարստացնելու համար հողը փխրեցնում են:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ են հանդիպում հողում:

Բակտերիաներ և սնկեր

1. Ի՞նչ է հողը, իսկ հումո՞ւսը:

Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:

Հողի օրգանական, սովորաբար մուգ գունավորված մասը։

Հումուսը պարունակում է բույսերի սննդառության հիմնական տարրերը, որոնք մանրէների ներգործությունից դառնում են մատչելի բույսերի համար։

1. Ինչո՞ւ է հողի վերին շերտը մուգ գույնի:

Այդ մնացորդները բակտերիաների և սնկերի օգնությամբ քայքայվում են, առաջանում է օր­գանական նյութերով հարուստ հումուս, որ հողին հաղորդում է մուգ գույն:

1. Ի՞նչ նյութեր են պարունակվում հողում:

Հողում մեծաքա­նակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը

1. Ի՞նչ են պարարտանյութերը:

Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:

1. Ի՞նչ նպատակով են իրականացնում հողի արհեստական ոռոգումը, փխրեցումը:

Երբ անձրևները սա­կավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը: Իսկ թթվածնով հարստացնելու համար հողը փխրեցնում են:

302. Ընդգծված բառն ի՞նչ է ցույց տալիս և ի՞նչ հարցի է պատասխանում:

            Օրինակ՝
Երկինքն անծայրածիր է: — Երկինքն ինչպիսի՞ն է:
Այգում վարդ բացվեց: — Վարդը ի՞նչ եղավ:
Դու իսկական երեխա ես: — Դու ո՞վ ես:

            Ճանապարհորդը շատ հետաքրքրասեր էր: –             Ճանապարհորդը շատ ինչպիսինե՞ր էր:

            Մեր տունը արևոտ է: –        Մեր տունը ինչպիսի՞ն է:

            Առավոտյան թռչնակը նորից երգեց: –         Առավոտյան թռչնակը նորից ի՞նչ արեց:

            Երեխաների սենյակն ընդարձակ էր: – Երեխաների սենյակն ինպիսի՞ն էր:
            Վարագույրի հետևում թաքնվածը ես էի: – Վարագույրի հետևում թաքնվածը ո՞վ էր:
            Հեռուներից եկած առաջին արագիլը սա է: – Հեռուներից եկած առաջին արագիլը որն է:

303. Կետերի փոխարեն մի բառ գրի՛ր, որն ընդգծված բառի հետ պատասխանի ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ո՞վ է, ի՞նչ է, ո՞րն է կամ ինչպիսի՞ն է հարցին:

            Օրինակ՝
Գայլը ոռնում է:
Ճռռացողը դռնակն էր:
Այգին դեղին է:

            Կակաչը ծաղկում է:
            Ես մարդ եմ:
            Մտնողը մարդ է:
            Կաթիլը կաթիլ է է:
            Ընկերս խելացի  է:
            Եղանակը լավն  է:
            Իմ ծննդավայրը Երևանն է:

304. Նախադասության մեջ կետերի փոխարեն գրի՛ր մի բառ, որն ընդգծված հատկանիշը վերագրի առարկային:

            Փուչիկը գունավոր  է:
            Անձրևը հորդ է :
            Դուք գեղեցիկ եք :
            Նա բարի  է:
            Կինը երիտասարդ  է:
            Երկինքը մաքուր է:

305. Կետերի փոխարեն մի բառ գրի՛ր, որը նախադասության ընդգծված բառին վերագրվող հատկանիշ արտահայտի:

            Օրինակ՝
Եղնիկը զգուշավոր է:
Դու աշակերտ ես:

Տերևը թեթև է:
Ես անուշադիր եմ:
Մեր բակը մեծ է:
Ջրի թագավորությունը մեծ է:
Արևը հսկա կլոր է:
Այս տարին նահանջ տարի է:

Հայրենիքս անկախ

Անվերջ ու անվախ

Յուրահատուկ պատմություն ունի

Անվերջ ու անմահ հերոսներ ունի

Ստեր չի հանդուրժել երբեք

Տառապանք չունի

Անվերջ ու հատուկ մշակույթ ունի

Նա միշտ ուներ ամենինչ

Բվերի մասին

Մանկությունից մենք շատ բան գիտենք բուերի մասին: Սա հենց այն թռչունն է, որը իմաստության խորհրդանիշն է: Բուները նազելի են ու գեղեցիկ: Բուերի մասին հետաքրքիր փաստեր պատմվում են բուսաբանության դասերին, բայց սա դեռ ամենը չէ, որ մեծահասակը պետք է իմանա այս գիշերային թռչնի մասին:

1. Բուերի ոչ բոլոր տեսակները որսում են միայն գիշերը, ոմանք վարում են ցերեկային ապրելակերպ:

2. Նորածին բուի ճտերը ծնվում են կույր և սպիտակ ներքևով:

3. Բուերի մասին բոլոր փաստերից հետաքրքիր է, որ գրեթե ոչ ոք երբեք չի տեսել այդ թռչուններին, բայց լսել է միայն նրանց ձայները:

4. Բուները գաղտնի թռչուններ են:

5. Բուն համարվում է բնական գիշատիչ: Այս թռչունը սնվում է ինչպես ամենափոքր արարածներով, այնպես էլ ամենամեծ կենդանիներով:

6. Աշխարհում բուերի տեսակներ կան, որոնք սնվում են միայն թռչուններով:

7. Բուներն ունեն արտասովոր պարանոցի կառուցվածք, ուստի նրանք կարող են գլուխը շրջել 270 աստիճանով:

8. Կյանքում այս թռչունները գրեթե լուռ թռչում են:

9. Արտաքին ականջի տարրը լավ զարգացած է այս թռչունների մեջ:

10. Բուներն իրենց կյանքի ընթացքում ամուր ընտանիք են ստեղծում և ունեն միայն մեկ զուգընկեր: